Ban quản trị tự viện là gì? Cơ cấu tổ chức của chùa, tự viện ra sao?

Ngày 3-10-2023, Hòa thượng Thích Thiện Nhơn, Chủ tịch Hội đồng Trị sự GHPGVN đã ký ban hành quy chế hoạt động Ban quản trị cơ sở tự viện của GHPGVN nhiệm kỳ (2022-2027).

Theo đó, Quy chế hoạt động Ban quản trị cơ sở tự viện của GHPGVN nhiệm kỳ (2022-2027) gồm có 4 chương, 20 điều đã được Ban Thường trực Hội đồng Trị sự GHPGVN thông qua trước đó, vào ngày 30-9-2023.

Quy chế này chính thức có hiệu lực áp dụng kể từ ngày ký ban hành.

Ban quản trị tự viện là gì?

Ban quản trị cơ sở tự viện là tổ chức tôn giáo trực thuộc cấp cơ sở của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, có tư cách pháp nhân phi thương mại chịu sự quản lý và lãnh đạo thống nhất của Giáo hội cấp trên theo Hiến chương và Quy chế của Giáo hội.

Ban quản trị cơ sở tự viện (sau đây gọi tắt là Ban Quản trị) là cơ quan hành chính, điều hành, quản lý trực tiếp mọi mặt hoạt động Phật sự tại cơ sở tự viện.

Quy chế hoạt động của Ban quản trị tự viện của Giáo hội Phật giáo Việt Nam được ban hành căn cứ theo các điều 51, 52, 53, 54, 55, 56 và 57, Chương VIII, Hiến chương GHPGVN sửa đổi lần thứ VII năm 2022.

Quy chế này quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Ban quản trị và các thành viên Ban quản trị; Quy định mối liên hệ giữa Ban quản trị với các cơ quan hữu quan chính quyền các cấp.

Nguyên tắc hoạt động của Ban quản trị tự viện

Phụng hành Giáo pháp, Giới luật; Tuân thủ Hiến chương của Giáo hội và pháp luật Nhà nước. Hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, quyết định theo đa số.

Cơ sở tự viện

Cơ sở tự viện gồm: chùa, tổ đình, tịnh xá, thiền viện, tu viện, tịnh viện, tịnh thất, niệm Phật đường là cơ sở tôn giáo thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam dưới sự quản lý của các cấp Giáo hội.

Việc quản lý cơ sở tự viện, phân cấp quản lý cơ sở tự viện, các quyền và nghĩa vụ của cơ sở tự viện được thực hiện theo quy định tại các điều khoản trong chương V, Quy chế Ban Tăng sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam nhiệm kỳ IX (2022-2027).

Cơ cấu tổ chức của chùa, tự viện ra sao?

Cơ cấu tổ chức của chùa và tự viện trong Phật giáo Việt Nam thường bao gồm các thành phần chính sau:

1. Viện chủ: Người sáng lập hoặc có công lớn trong việc xây dựng và phát triển chùa, giữ vai trò cố vấn tinh thần và định hướng cho các hoạt động của tự viện.

2. Trụ trì: Người chịu trách nhiệm chính trong việc quản lý, điều hành các hoạt động Phật sự, hướng dẫn Tăng Ni và Phật tử tu học, đảm bảo chùa hoạt động theo đúng giáo lý và quy định của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

3. Phó trụ trì: Hỗ trợ trụ trì trong công tác quản lý và điều hành. Khi trụ trì vắng mặt hoặc không thể thực hiện nhiệm vụ, phó trụ trì sẽ thay mặt đảm nhận trách nhiệm lãnh đạo và quản lý tự viện.

4. Ban Quản trị: Đối với các tổ đình hay cơ sở lớn của các tổ chức, hệ phái, có thể bổ nhiệm một Ban Quản trị gồm Viện chủ, Trụ trì, Phó trụ trì và các thành viên khác để quản lý các hoạt động của tự viện.  

5. Tăng Ni: Các tu sĩ nam (Tăng) và nữ (Ni) cư trú tại chùa, tham gia vào các hoạt động tu học, hoằng pháp và hỗ trợ các công việc hàng ngày của tự viện.

6. Phật tử: Những người theo học Phật pháp, thường xuyên đến chùa để tu tập, nghe giảng và tham gia các hoạt động Phật sự.

Ngoài ra, tùy theo quy mô và nhu cầu, chùa có thể tổ chức thêm các ban chuyên trách như Ban Hoằng pháp, Ban Nghi lễ, Ban Kinh tế – Hậu cần, Ban Từ thiện – Xã hội, và Ban Truyền thông để đảm bảo hoạt động hiệu quả và đáp ứng nhu cầu của cộng đồng Phật tử.

Cơ cấu tổ chức cụ thể có thể thay đổi tùy thuộc vào quy mô, truyền thống và nhu cầu của từng chùa hoặc tự viện.

Tuệ Tâm