Cách chuyển hóa những “tâm hành bất thiện” trong ta

Những tâm hành bất thiện, những tính xấu, làm mình sống khổ, thì phải làm sao để không bị nô lệ cho mấy tính xấu đó?

Ai thấu rõ các pháp

Bản chất của tâm thức

Những tâm hành bất thiện

Cả tâm hành tích cực

Thường biến đổi trong ta

Nhanh chóng và hư huyễn

Người ấy dần làm chủ

Tự tại và thong dong !

Thông thường do mình quá bận rộn vì những thứ rắm rối trong cuộc sống, nên mình ít có thời gian quan sát bản thân mình, quan sát trạng thái tâm lý của mình hoặc dù có thời gian cũng chưa biết cách nào để biết rõ chính mình. Nói như vậy, mới nghe tưởng là vô lý, nhưng là sự thật phổ biến.

Có khi nào mình tĩnh tâm xem mình có những tính này không: 1 hay ích kỷ, 2 hay nóng nảy, 3 hay dối trá, 4 hay kiêu căng, 5 hay ganh tỵ, 6 hay keo kiệt, 7 hay giận hờn, 8 hay tức tối, 9 hay dua nịnh, 10 hay che giấu cái xấu mình, 11 hay chỉ trích người khác, 12 không biết tự xấu hổ, 13 không biết hổ thẹn với người khác, 13 hay lăng xăn, 14 hay giải đãi, 15 hay hối hận, 16 hay buông lung, 17 hay tham lam, 18 hay cố chấp, 19 hay si mê, 20 hay ác kiến, 21 hay ngạo mạn, 22 hay tiêu cực, 23 hay bi quan. 24 hay nghi ngờ…Trong mấy tật xấu này, ta đang có bao nhiêu?

Chuyển hóa năng lượng tắc nghẽn bằng trọn vẹn nhận biết

Đây là những tính xấu, những tật xấu, những phiền não mọc rễ trong tâm thức của ta, nói theo ngôn ngữ duy thức, thì đó là những “tâm hành bất thiện” của ta nếu ta không tỉnh tâm nhận diện, chuyển hóa, đôi khi nhận lầm là tính của ta, rồi bị nó sai sử, hại mình, hại người sống đời đau khổ triền miên muôn kiếp.

Nếu mình đã biết đó là những tâm hành bất thiện, những tính xấu, làm mình sống khổ, thì phải làm sao để không bị nô lệ cho mấy tính xấu đó?

Ngoài những trạng thái tâm không tốt như liệt kê ở trên, có những lúc các trạng thái tâm tốt xuất hiện trong ta như: Tâm tỉnh giác, tâm sáng suốt, tâm thư thái, tâm từ bi, tâm hỷ xả, tâm nhẫn nại, tâm bao dung, tâm độ lượng, tâm bố thì, tâm thương người, tâm phấn khởi, tâm siêng năng, tâm vui vẻ, tâm nhu hòa, tâm chính tín, tâm giác ngộ…Trong các tâm tốt này ta đã có bao nhiêu? Đây là những tâm hành thiện, những đức tính tốt đẹp, cần nuôi dưỡng và phát thiển để phẩm chất tâm của ta ngày càng nâng cao.

Tâm ta là vườn hoa xinh tươi đẹp đẽ với những phẩm chất tốt đẹp hay là đống rác dơ bẩn với đầy những tính khí xấu ác hại người? Xin chúng ta tự nhìn lại!

Ta tự xem bản thân ta hay xuất hiện những trạng thái tâm nào, chúng ta bị ảnh hưởng bởi trạng thái tốt hay xấu nhiều hơn. Khi tính xấu khởi lên, ta quan sát, biết rõ, biết nó là khổ ta, ta không làm theo nó, không suy nghĩ theo hướng đó. Khi trạng thái tâm tốt khởi lên, ta tích cực phát huy, thì đời sống ta ngày một vui hơn, tốt hơn. Chắc chắn là như vậy, vì ta đã hiểu ta hơn!

TS. Thích Hạnh Tuệ