Đạo quả Phật lấy “Pháp” gì làm cơ bản?

Hỏi: Đạo Quả Phật lấy “Pháp” gì làm cơ bản?

Đáp:

Đại bi (Mahā-karunā) và phương tiện thiện xảo trí (Upāya-kosalla- ñāṇa) là hai pháp cơ bản cho sự chứng đắc đạo quả Phật và cho sự thực hành các pháp ba-la-mật. Người có chí nguyện thành Phật, điều đầu tiên là phải cố gắng để thành đạt hai pháp cơ bản này.

Hỏi: Tại sao được gọi là Pāramī (Ba la Mật)?

Đáp: Tiếng Pāḷi ‘pāramī’ là sự kết hợp của ‘parama’ và ‘ī’. ‘Parama’ nghĩa là ‘tối cao’ và được dùng ở đây để nói đến chư Bồ tát, vì các Ngài là những chúng sanh cao thượng nhất, có những đức tánh siêu việt như dāna, sīla, v.v… Vì các Ngài thực hành viên mãn và bảo vệ những đức pháp đặc biệt như dāna, sīla, v.v…vì sự xử sự của các Ngài thu hút và chiêu gọi chúng sanh đến bằng những đức pháp như dāna, sīla, v.v… vì các Ngài làm thanh tịnh cho người bằng cách đoạn trừ những pháp ô nhiễm của họ với tấm lòng tận tụy hết mình; vì các Ngài đặc biệt tiến đến Niết bàn tối thượng; vì do biết rõ kiếp hiện tại nên các Ngài biết được kiếp sau của chính mình; vì các Ngài thực hành các pháp như dāna, sīla, v.v… một cách siêu việt, tựa như chúng đã thấm sâu trong dòng tâm thức của các Ngài; vì các Ngài đã loại trừ và tiêu diệt đạo binh phiền não luôn đe dọa các Ngài.

Thế nên các vị Bồ tát được gọi là ‘Parama’. Không thể so sánh được với Bồ tát vì Ngài có những ân đức đặc biệt như dāna, sīla, v.v…Đây là lý do có những câu nói rằng: “Người này là vị Bồ tát; vị ấy là ‘bậc Parama’, một con người siêu việt.” Như vậy những đức pháp đặc biệt như danā, sīla v.v…, được gọi là ‘Parama’.

Lại nữa, chỉ có những vị Bồ tát mới có thể thực hiện các phước lành như dāna, sīla, v.v… một cách phi thường. Cho nên những phước lành này được gọi là Ba-la-mật (Pāramī), nghĩa là những phận sự của các vị Bồ tát (Paramānaṃ kammaṃ Paramī) hay tài sản của các vị Bồ tát (Paramānaṃ ayaṃ Pāramī).

Đại Phật Sử, Mingun Sayadaw.

Minh Huệ dịch